İDRAR KAÇIRMA (ÜRİNER İNKONTİNANS)

Ülkemizde hasır altı yapılıp zamanında müdahale edilmediği için ilerleyip tedavisi zorlaşan hastalıklardan olan idrar kaçırma anlam itibariyle mesane kontrolünün kaybolarak istem dışı damlalar halinde veyadaha yoğun olarak idrarın kaçmasıdır. Yapılan çalışmalar; 18 yaşından büyük kadınların yüzde 24ünün idrarını kaçırdığını ortaya koyuyor. Bu durum genç erişkinlerde yüzde 15 oranında görülürken, 70’li yaşlarda yüzde 50’lere çıkar.
İdrar kaçırma, bu kadar sık yaşanmasına karsın, toplumda”ayıp” olarak nitelendirildiği ya da yaşlılığın doğal sonucu olarak görüldüğü için genellikle saklanan, en yakınlarla bile paylaşılmayan bir sağlık sorunu. Ancak sorun zaman içinde büyüyerek, kadını toplumdan uzaklaştıran, içine kapanık yaşamasına neden olan sosyal bir problem haline geliyor. Önceleri ped kullanarak durumunu idare eden kadın, zamanla önce uzak seyahatlere, sonra daha yakın ziyaretlere gitmekten vazgeçiyor. Evinden ve tuvaletten uzakta uzun zaman geçiremiyor ve yavaş yavaş toplumdan izole oluyor.

İDRAR KAÇIRMA TİPLERİ

Stres tipte idrar kaçırma: Kadınlardaki idrar kaçırmanın en sık görülen tipini oluşturur. Öksürme ve egzersiz gibi çeşitli hareketler sırasında idrar kaçırılır. olarak mesane ve eklerinin sarkması sonucu oluşur ve genellikle cerrahi prosedür uygulanır.
Sıkışma tipi(urge inkontinans) idrar kaçırma: Güçlü ve acil bir tuvalete gitme ihtiyacı hissedildiği anda tuvalete yetişemeden idrar kaçırma olayıdır.Genellkikle ilaç tedavisine iyi cevap verir.
Karışık Tip İdrar Kaçırma: Stres idrar kaçırma ile urge idrar kaçırmanın bir arada olduğu durumlarda miks idrar kaçırmadan söz edilir. Örneğin hasta öksürdüğünde ya da hapşırdığında, bazen de ani bir sıkışma hissi sonrasında idrarını kaçırabilir.
Taşma idrar kaçırma: Mesanede kapasitenin üzerinde idrar depolandığında idrar yapma zorunluluğu hissetmeden küçük miktarda idrar kaçırma görülür. Hasta hiçbir zaman mesanesini tamamen boşaltamadığı hissine kapılır.
Total İdrar Kaçırma: Hasta idrar kaçırdığını fark etmediğini, devamlı iç çamaşırının ıslak olduğunu ifade eder.
Fonksiyonel İnkontinans: Bazı hastalarda idrar kaçırma sorununa rağmen, yapılan tetkikler normal olarak tespit edilir. Bu hasta grubunda Alzheimer, Parkinson veya artrit gibi nedenler bulunur.

İdrar Kaçırma Sebepleri Nelerdir?

Mesane enfeksiyonları(sistit),genital organ enfeksiyonları, mesane taşları, tümörleri, özellikle erkeklerde görülen prostat büyümesi gibi nedenlerle mesane çıkışı tıkanıklıkları aşırı aktif mesaneye sebep olabilir. Gene kadınlarda devamlı idrar kaçırmaya sebep olabilecek nedenler arasında mesane-vajen arası oluşan fistül tabir edilen patolojik yollar sayılabilir.
Taşma Tipi İdrar Kaçırmada sinirlerin hasarına yol açabilecek nedenler arasında diabet, alkolizm sayılabilir.

Çocuklarda gece (nokturnal) veya gündüz (diürnal) idrar kaçırmalarına enürezis denir. Omurilikte sıkışma çocuklarda sinirsel nedenli idrar kaçırmalara ve fonksiyon bozukluklarına yol açabilir; kabızlık enfeksiyona ve idrar kaçırmaya zemin hazırlayabilir.
Her iki cinste çeşitli ameliyatlar idrar kaçırmaya yol açabilirler. Erkeklerde prostatın özellikle kanserine yönelik ameliyatlar, diğer prostat ve mesane boynu ameliyatları, kadınlarda idrar kaçırmayı engelleyen sfinkter adı verilen bölgenin yetmezliğine neden olabilecek ameliyatlar diğer kaçırma nedenler arasında sayılabilir.
İlaçlar da idrar kaçırmaya sebep olabilir veya kolaylaştırabilir: Bunlar arasında kas gevşeten ilaçlar, tansiyon düşürücü ilaçlar, idrar söktürücüler, sakinleştiriciler, depresyona karşı ilaçlar, alerji ilaçları, gibi ilaçlar yer alır.

İdrar Kaçırmada Teşhis
İdrar kaçırma tedavisinde, kaçırmanın tipinin belirlenmesi tedavi açısından büyük önem taşımaktadır. Muayeneye ek olarak, doktorunuz inkontinansın tanısını doğrulamak amacıyla sizden bazı testler isteyebilir. Testler doğru tedavinin uygulanması için, büyük önem taşımaktadır. Bu testler şunlardır:

İDRAR KAÇIRMA NASIL TEDAVİ EDİLİR?

En doğru tedavi, idrar kaçırma tipine göre belirlenecektir. Çünkü her tip idrar kaçırmada her tedavi yaklaşımı etkili olmayabilir. Tedavi alternatifleri şunlardır:

Kegel egzersizleri
Kasık bölgesinni içinde bulunan pelvik taban kaslarını güçlendirmeye yönelik egzersizler bazı durumlarda tek başına ancak genelde yardımcı yöntem olarak etkili olur. Bu tedaviyle idrar torbası ve idrar yapmayla ilgili kasların kontrol altına alınması sağlanarak pelvik taban kasları güçlendirilir. Bu egzersizlere ek olarak bir günlük (idrar günlüğü) oluşturularak bu program çerçevesinde mesane eğitimi sağlanmaya çalışılır. Bu egzersizlerle birlikte veya tek başına uygulanan biofeedback ile elektrik stimulasyonu da, zayıflamış pelvik taban kaslarının güçlendirilmesinde etkili olur.
İlaç tedavisi
Bazı idrar kaçırma tipleri ilaçlar ya da hormonlarla tedavi edilir. Özellikle urge idrar kaçırma tipinde ilaç tedavisi ilk seçenektir. İlaç tedavisinin süresi ise hastadan hastaya değişir.
Cerrahi tedavi
Diğer tedavi yaklaşımları başarısız olduğunda cerrahi müdahale yapılır. Artık günümüzde lokal anestezi altında dahi uygulanabilen çok basit, daha az invazif (daha az kesi ile yapılan) çok kısa sürede uygulanabilen oldukça etkili, taburcu olma ve iyileşme dönemi çok daha kısa yeni metodlar uygulanmaktadır. TOT (Transobturator Tape) yöntemi en son teknoloji olup idrar borusunun çevresine sarılan vücuda dost bir madde ile kaçışın engellenmesine dayanır, hasta aynı gün veya ertesi gün sondasız olarak evine gönderilir.
Üretra (İdrar Borusu ) Çevresine Enjeksiyonlar
Ameliyat olamayan yada fayda görmeyecek hastalara, idrar borusunun çevresine lokal anestezi altında çeşitli maddeler enjekte edilir. Bunlar kollagen, silikon,botox,polytef ya da makroplasti adını alan farklı protein veya kimyasal yapıda maddelerdir.
Botoks Enjeksiyonları
Çok yeni olan bu yöntemde mesane adelesine botulinum toksini enjekte edilerek mesanenin kasıcı kaslarında geçici gevşeme sağlanır, böylece acil idrar hissi veya yetişememe tarzındaki idrar kaçırma tedavi edilmeye çalışılır.

NE ZAMAN DOKTORA BAŞVURMALI?
Aşağıdaki sorulardan birine yanıtınız “evet” ise bir Üroloji Uzmanına danışın.